De tweede link in de nieuwsbrief 20230723 is fout (reactie SG). Hier is de juiste link: https://cmhf-overheid.nl/sco-terugkoppeling/
Schijnzelfstandigheid
Zowel de Belastingdienst als Dienst Toeslagen zijn soms terecht, maar soms ook onterecht, afgerekend op gedragingen die zeker met de ogen van nu niet als rechtsstatelijk gezien worden. Het bestuur van de VHMF is blij met de route die onze huidige leidinggevenden hebben ingezet naar meer dienstverlening en rechtsstatelijkheid. Met het boek “Gezaghebbend heffen, innen, toekennen en controleren”(1) heeft de VHMF ook bijgedragen aan de weg naar een meer rechtsstatelijke overheid. Onze dienstleiding lijkt er ook van overtuigd dat dit de goede weg is. De conclusies in de 17 mei 2023 door de Algemene Rekenkamer gepubliceerde verantwoordingsonderzoeken lijken echter een onaangename terugval naar vroeger tijden, want het gaat over de (niet-)handhaving op de kwalificatie van arbeidsrelaties:
“De Belastingdienst – en het departement als geheel – heeft namelijk als werkgever ook moeite om de Wet DBA correct toe te passen. Zo huurt het Ministerie van Financiën– via een tussenpartij – arbeidskrachten in, waarvan een deel op basis van een intern beoordelingskader in principe te kwalificeren is als schijnzelfstandige. Toch kiest het departement er op grond van een uitzonderingsprocedure bewust voor om hen in te huren. Zonder deze inhuur zou namelijk de continuïteit van de bedrijfsvoering in gevaar komen. Deze worsteling van de Belastingdienst met de inhuur van externen is een goede illustratie dat de aanpak van schijnzelfstandigheid noodzakelijk is. Want op het moment dat ten onrechte inhuren van mensen als zelfstandige een bijna normale praktijk wordt op de arbeidsmarkt komen ook goedwillende werkgevers, zoals de Belastingdienst zelf, onder druk te staan om hieraan mee te doen. In de gevallen waar volgens het interne beoordelingskader sprake is van de inhuur van schijnzelfstandigen, draagt het ministerie wel de premies voor de werknemersverzekeringen af. Dit doet ze om uitholling van de fondsen voor sociale zekerheid te voorkomen. Hiermee probeert het ministerie in de geest van de wet te handelen. Voor deze uitzonderingen moet de directeur-generaal van het desbetreffende dienstonderdeel vooraf akkoord geven. Deze specialisten in dienst nemen is volgens het Ministerie van Financiën geen optie, omdat het voor hen (financieel) onaantrekkelijk is om werknemer te zijn. Hoewel het een uitzonderingsprocedure heet, paste de Belastingdienst de procedure in 2022 ruim 300 keer toe. Ook bij Toeslagen gaat het om zo’n 300 gevallen."
Minister Sigrid Kaag van Financiën reageert(2) op de bevindingen door te stellen dat ze “onderschrijft” dat de Belastingdienst de regels die ze moet handhaven bij anderen, zelf ook netjes naleeft. Het probleem ligt echter in het feit dat sommige specialisten per se als zelfstandigen willen werken in plaats van als rijksambtenaren. Als deze mensen niet meer als zelfstandigen zouden mogen werken, zou dit leiden tot het niet kunnen uitvoeren van verschillende taken. Desondanks draagt het ministerie premies af voor werknemersverzekeringen, wat eigenlijk niet vereist is voor zzp’ers, aldus het FD.
In de fiscale literatuur werd hierover het volgende geschreven(3):
“Er is namelijk recent een nieuwe regel in belastingland. Je mag best de belastingwet overtreden, als je het elders maar compenseert. En dat hoeft allemaal niet precies te zijn. Een beetje compensatie is voldoende. (…) Je zou het ook witwassen van fiscaal gesjoemel kunnen noemen, maar dat is mij weer zo zurig.”
Gezien de uitlatingen van de minister lijkt er bewust voor te worden gekozen om de wet te overtreden. De reactie van minister Kaag raakt naar de mening van het bestuur van de VHMF bovendien de veiligheid van onze medewerkers in het toezicht. Zij worden aangesproken op zaken als geloofwaardigheid, verantwoordelijkheid en zorgvuldigheid. Vergelijk in dat kader ook de missie en visie van de Belastingdienst (verantwoordelijk, geloofwaardig, zorgvuldig en integere medewerkers). De argumentatie van het businessbelang en continuïteit horen medewerkers van de Belastingdienst namelijk ook veelvuldig bij bedrijven, zo hoort het bestuur van haar leden.
Naar de mening van het bestuur van de VHMF kan het voor een overheidsorganisatie niet de oplossing zijn om de wet te overtreden – want, ondanks het vrijwillig afdragen van premies, is dat toch echt waar we hier over spreken. Het werk moet worden gedaan, zeker bij de uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen, maar indien blijkt dat daar met onze huidige arbeidsvoorwaarden geen mensen voor te krijgen zijn, dienen de arbeidsvoorwaarden binnen de regels te worden aangepast. Het laten voortduren van situaties van schijnzelfstandigheid bij de Belastingdienst en Dienst Toeslagen dient danook onmiddellijk te worden gestopt. Dat zo’n besluit de dienstverlening zal beïnvloeden, juist ook in gevoelige dossiers zegt vooral dat onze huidige arbeidsvoorwaarden beneden de maat zijn(4). Dat kan via betere arbeidsvoorwaarden dan ook prima worden opgelost.
Namens het bestuur,
Paul Soomers
Secretaris VHMF
(1) Het boek is gratis te downloaden van www.vhmf.nl en gratis te bestellen via https://ghitc.online/
(2) Zie https://www.nextens.nl/fiscaal-nieuws/economie-en-politiek/fiscus-zet-zelf-honderden-schijnzelfstandigen-in/
(3) Innovatiebox voor iedereen, Maarten Spanjer, https://www.nlfiscaal.nl/nlfiscaal-doc/3A57A768E3D9C10EC12589B7002FAE86
(4) Zoals ook recent in een blog van collega Sahin op intranet ter sprake kwam geldt dat overigens niet alleen voor personen die kiezen voor schijnzelfstandigheid, zie https://intranet.belastingdienst.nl/nieuws/2023/06/27/blog-sahin-vastbinden-die-medewerker/